سیم ترموکوپل و انواع آن

ترموکوپل یک حسگر حرارتی است که بر اساس اصل افت ولتاژ حاصل از اختلاف دماها عمل می‌کند. سیم ترموکوپل از دو رشته فلزی مختلف تشکیل شده است که به یکدیگر جوش داده می‌شوند. این دو فلز معمولاً به نام‌های فلزهای ترموجنراتور شناخته می‌شوند. اختلاف دماها در این دو نقطه باعث تولید ولتاژ ترموالکتریک در سیم ترموکوپل می‌شود.انواع مختلف سیم ترموکوپل به وسیلهٔ مواد مختلفی که برای فلزهای ترموجنراتور استفاده می‌شوند، تعیین می‌شوند. برخی از انواع معروف ترموکوپل‌ها عبارتند از:

سیم ترموکوپل نوع K (Chromel/Alumel): از فلزهای Chromel و Alumel تشکیل شده و دامنه دمایی آن از حدود -270 درجه سانتی‌گراد تا 1372 درجه سانتی‌گراد می‌باشد. این نوع ترموکوپل‌ها به خاطر پایداری و دقت آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

سیم ترموکوپل نوع J (Iron/Constantan): از فلزهای Iron و Constantan تشکیل شده و دامنه دمایی آن از حدود -40 درجه سانتی‌گراد تا 750 درجه سانتی‌گراد است. این نوع ترموکوپل‌ها به دلیل هزینه کمتر و کاربرد گسترده‌تر، مخصوصاً در صنعت، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سیم ترموکوپل نوع T (Copper/Constantan): از فلزهای Copper و Constantan تشکیل شده و دامنه دمایی آن از -200 درجه سانتی‌گراد تا 350 درجه سانتی‌گراد می‌باشد.

کاربردهای سیم ترموکوپل در زمینه‌های مختلف وسیعی وجود دارد، از جمله:

صنعت پتروشیمی: برای اندازه‌گیری دما در واحدهای تولید و پردازش. 

صنعت فولاد: در کوره‌ها و فرایندهای حرارتی برای کنترل دما.

پزشکی: در تجهیزات پزشکی مانند تجهیزات اندازه‌گیری حرارت بدن.

خودروسازی: برای اندازه‌گیری دما در قطعات مختلف خودرو.

الکترونیک: در ابزارها و تجهیزات الکترونیکی برای کنترل دما و اندازه‌گیری حرارت.

صنعت غذایی: در دستگاه‌های پخت و پز و فرآوری مواد غذایی.

سیم ترموکوپل به عنوان یک حسگر حرارتی دقیق و پایدار در این صنایع برای کنترل دما و اندازه‌گیری حرارت به کار می‌رود.

۱. ساختار سیم ترموکوپل:

در ساختار سیم ترموکوپل، دو فلز با خواص ترموالکتریک متفاوت به یکدیگر متصل می‌شوند. نقطهٔ اتصال این دو فلز به نام نقطهٔ جوش یا نقطهٔ هم‌جوشی شناخته می‌شود. این نقطه از مهمترین عوامل تعیین کنندهٔ خصوصیات سیم ترموکوپل است.

۲. اصل عملکرد:

زمانی که دما در نقطهٔ جوش متغیر است، اختلاف دما باعث ایجاد ولتاژ ترموالکتریک در سیم ترموکوپل می‌شود. این ولتاژ به عنوان نشانگر تغییر دما استفاده می‌شود.

۳. انواع ترموکوپل‌ها:

تعداد زیادی از ترموکوپل‌ها وجود دارند، که هرکدام با دامنهٔ دمایی و خصوصیات خاص خود شناخته می‌شوند. برخی از ترموکوپل‌های معروف عبارتند از:

نوع K (Chromel/Alumel): برای دماهای بالا و صنایع پردازش حرارتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

نوع J (Iron/Constantan): برای دماهای متوسط و کاربردهای صنعتی گسترده مورد استفاده است. 

نوع T (Copper/Constantan): برای دماهای پایین و اندازه‌گیری دما در صنایع مختلف استفاده می‌شود.

۴. دقت و پایداری:

سیم ترموکوپل‌ها به دلیل خصوصیات ترموالکتریک، دقیق و پایدار هستند. با این حال، برای حصول اندازه‌گیری دقیق، نیاز به کالیبراسیون مناسب و رعایت شرایط استفاده است.

۵. کالیبراسیون:

کالیبراسیون سیم ترموکوپل به معنای تنظیم دقیق مقادیر ولتاژ تولیدی ترموکوپل در هر دمای خاص است. این فرآیند اهمیت زیادی دارد تا داده‌های اندازه‌گیری شده توسط ترموکوپل دقیق و قابل اعتماد باشند.

۶. کاربردها:

صنعت پتروشیمی و نفت: کنترل دما در واحدهای پردازش نفت و گاز.

 صنعت فولاد: کنترل دما در کوره‌ها و فرآیندهای تولید فولاد.

 صنعت الکترونیک: کنترل دما در تولید و استفاده از قطعات الکترونیکی.

 پزشکی: اندازه‌گیری دما در تجهیزات پزشکی مانند ترمومترها.

 خودروسازی: کنترل دما در موتورها و قطعات مختلف خودرو.

سیم ترموکوپل به عنوان یکی از ابزارهای اصلی اندازه‌گیری دما در صنعت‌های مختلف استفاده می‌شود و نقش مهمی در اتوماسیون صنعتی و کنترل فرایندها دارد.

در زمینهٔ ترموکوپل‌ها و محصولات مرتبط، برندها و تولیدکنندگان مختلف وجود دارند که به تأمین نیازهای مختلف صنایع و برنامه‌های کاربردی می‌پردازند. در زیر، نام چند برند معروف در این حوزه ذکر شده است:

Omega Engineering: یکی از تولیدکنندگان بزرگ ترموکوپل‌ها و تجهیزات اندازه‌گیری دما با محصولات متنوع و کاربردهای گسترده.

K-type: این برند به عنوان یکی از نوع‌های معروف ترموکوپل (نوع K) شناخته می‌شود و محصولات زیادی را در این زمینه تولید می‌کند.

Thermo Electric: یک شرکت تولید کننده ترموکوپل با تمرکز بر روی ترموکوپل‌های مختلف با استفاده از مواد متنوع.

Fluke Corporation: این شرکت به عنوان تولید کننده تجهیزات اندازه‌گیری و تست الکتریکی شناخته می‌شود که محصولاتی نیز در زمینهٔ ترموکوپل‌ها دارد.

Pyromation: یک تولید کننده ترموکوپل‌ها و سنسورهای دما با تمرکز بر صنعت‌های مختلف از جمله صنعت‌های نفت و گاز، شیمیایی و الکترونیکی.

Honeywell: این شرکت به عنوان یکی از تولیدکنندگان بزرگ تجهیزات الکترونیکی و کنترل دما شناخته می‌شود که در زمینهٔ ترموکوپل‌ها نیز محصولات دارد.

Tempco Electric Heater Corporation: تولیدکننده‌ای معروف از ایالات متحده که در زمینهٔ گرمایش الکتریکی و تجهیزات اندازه‌گیری دما فعالیت دارد.

Watlow: یک شرکت بزرگ در زمینهٔ تولید تجهیزات حرارتی صنعتی از جمله ترموکوپل‌ها و کنترل‌های دما.

در صورت نیاز به محصولات ترموکوپل میتوانید با شماره 09030468585 تماس حاصل نمایید یا سایت برقینو را بررسی کنید.

قبل از خرید هر نوع ترموکوپل یا تجهیزات اندازه‌گیری دما، مهم است که نیازها و مشخصات دقیق برند و مدل مورد نظر را بررسی کنید و از کیفیت و دقت محصول اطمینان حاصل کنید.